Co to jest umowa o dożywocie?

data publikacji

14.03.2023

udostępnij

Umowa o dożywocie jest rodzajem umowy cywilnoprawnej. W zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie.

Umowa ta najczęściej ma zastosowanie przy przenoszeniu własności w drodze darowizny nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie.

Najczęściej z tej formy korzystają rodzice, który w zamian za darowiznę nieruchomości na rzecz dziecka otrzymują dożywotnią opiekę i mieszkanie.

Zobowiązania nabywcy:

dostarczenie mieszkania, wyżywienia, ubrania,
zapewnienie wszystkich mediów (światło, woda, opał itd),
zapewnienie pomocy i opieki w czasie choroby

Dożywocie tak samo jak służebność mieszkania może zostać zamienione na rentę w przypadku, gdy strony wejdą w konflikt i odwołają się do sądu.

Czy sąd może rozwiązać umowę o dożywocie?

Umowa o dożywocie może zostać również rozwiązana przez sąd w przypadku:;

naruszenia zasad współżycia społecznego przez zobowiązanego,
niewywiązywania się przez zobowiązanego ze swoich obowiązków np. brak opieki w trakcie choroby,
nieważnych oświadczeń woli:
* „Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych” (art. 82 K.c.)

* „Nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności” (art. 83 § 1 K.c.).

Umowa dożywocia a zachowek

Umowa dożywocia nie jest umową bezpłatną. W zamian za nieruchomość druga strona zobowiązuje się do ponoszenia kosztów mieszkania, wyżywienia, odzieży oraz opieki w czasie choroby. W związku z powyższym w tym wypadku zachowek od wartości nieruchomości się nie należy pozostałym spadkobiercom.

Czy umowa dożywocia może zostać uznana za bezskuteczną?

Może dojść do takiej sytuacji, w przypadku gdy nieruchomość dłużnika została przekazana z pokrzywdzeniem wierzyciela. W takim wypadku wierzyciel może powołać się na tzw. skargę pauliańską. Sprawa musi zostać przekazana do sądu, jak również muszą być spełnione odpowiednie przesłanki.

Dodatkowe informacje

umowa dożywocia wymaga formy aktu notarialnego. Powinna zostać ujawniona w dziale III księgi wieczystej,
umowa dożywocia jest niezbywalna,
umowa dożywocia wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika
w przypadku śmierci zobowiązanego obowiązki wynikające z umowy dożywocia przechodzą na jego spadkobierców.

W następnym wpisie:

Czym różni się służebność mieszkania od umowy dożywocia